IJs

Ondanks de vorst aan de grond komt nu toch echt de lente door. De deuren van de lokale ijssalon zijn weer geopend en elk scheutje zon rechtvaardigt een bolletje.

Ik heb het niet zo op reclame noch op de natuur, maar laatst werd mijn oor getrokken door een TV spotje van Natuurmonumenten. Een boswachter-acteur in het wild nam mij mee naar het voorjaarsgevoel van de specht. Met zijn harde getokketokketok laat de, naar ik nu weet, mannetjesspecht elke lente van zich horen.

Ook bij het herkennen van vogels helpen ezelsbruggetjes. De vrouwelijke specht reageert op de hamerslagen van haar man als een huilende vrouw, zo leerde ik van de reclame. Het is toch jammer dat niet alleen in het menselijk ras de vrouwtjes de jankerds zijn.

Zo'n tien jaar geleden trok ik met toenmalig collega en goede vriend P. door voormalig Joegoslavië. Hij was gestationeerd in Belgrado. Hier was het brein van de Joegoslavie oorlog vandaan gekomen. Het thuisland van de foute Serviërs Milosevic en Karadzic. We gingen naar de opera, liepen hard door parken in de stad en dronken drankjes in hippe tenten. En toch zag ik dat de oorlog ook hier onschuldige burgers getroffen had. Gebouwen vol gaten, een zwaar beschadigde TV toren van waaruit nooit meer uitgezonden kon worden. Hoe fout kon deze vriendelijke stad zijn geweest?

Ik vroeg het me af, tot ik in Sarajevo aankwam. Het Europese Jeruzalem was verdeeld tot op het bot tussen alle religies, kapotgeschoten tot in de kern, de geluiden van opnieuw scherpschutters uit de bergen deden mijn evenwichtsorganen wankelen. Nu wist ik het. In Belgrado waren ze fout, en hier was het echte leed, het echte verdriet. Als een acne huid die nooit meer echt egaal wordt zou ook Sarajevo niet kunnen helen.

Na Sarajevo reden we door naar Kosovo. We kwamen de zwaar bewaakte patrouille alleen door dank zij ons diplomaten paspoort. De beklemming was overal voelbaar. Geen stap buiten de deur kon er gezet worden zonder beveiliging, tegen zonsondergang moest iedereen binnen zijn. Voor de VN, de Albanezen en de Serviers was het hel op aarde.

Het is als voor het eerst een impala hertje in een natuurreservaat zien. Zo lief, leuk en zacht. Driekwart in de safari komen de impala's je de strot uit en snak je naar wat indrukwekkendere dieren. Wanneer uiteindelijk je geduld wordt beloond met een nest jonge leeuwtjes ben je bereid ze eigenhandig impala te voeren. Daar zijn er toch genoeg van. Voor wie ben je en wie is er voor jou? Kosovo was echt erger dan Sarajevo. En in Belgrado moesten ze niet zeuren.

En passant deden we Mostar aan, een verscheurde stad door een gescheurde brug en reden we langs talloze onbekende plaatsen vol onbekende gevallenen. Ik zag alleen nog maar de ellende en vroeg mij af hoe hier ooit nog de zon zou schijnen. Ik voelde het voorjaar niet en hoorde het al helemaal niet. In tegenstelling tot mijn reisgenoot P.

P. was ornitholoog. Maar dat ontdekte ik pas in de auto. Op elk willekeurig moment dat een in zijn oren bijzondere vogel zich aandiende, rukte hij aan de handrem, sprong met verrekijker uit de auto en volgde het voor mij onzichtbare beest met zijn ogen en oren.

Hij probeerde mij te interesseren voor zijn hobby. Hij leerde mij dat er een vogelsoort is die goed gedijt in een vervallen omgeving. In een land als voormalig Joegoslavië. Sinds die week ruim 10 jaar geleden denk ik elke keer als ik in het voorjaar lang de ijssalon rijd aan de Joegoslavië oorlog. Vraag ik mij af hoe het daar nu is, en of ze er nog fluiten. Want het ezelsbruggetje voor de roep van de geelgors ben ik nooit meer vergeten: mama, mama, ik wil een ij-ij-ij-ijsje!

Sunny side up

Mijn vasten staat in het teken van loslaten. Want zoals Kierkegaard zegt, betekent niet loslaten voor altijd het houvast verliezen. Het valt niet tegen. Brengt me zelfs iets. Wie weet ga ik er zonder de stok van 40 dagen gewoon mee door. 

De vasten eindigt op Paaszondag. Katholiek opgevoed weet ik van het bestaan van Witte Donderdag en Goede Vrijdag. Ik had vooral moeite met de naamloze zaterdag die Paaszondag vooraf gaat. Die laatste dag waarop de 40 dagen verzamelde snoeppot nog steeds niet open mocht. Naarmate iets dichterbij komt wordt het verlanger er naar groter. Zo werkt het ook met zomervakanties. Twee dagen ervoor ben je er ontzettend aan toe. Had je de vakantie een week later gepland, dan zou die behoeft aan vakantie zich twee dagen voor die datum manifesteren. Ook dat is een kwestie van loslaten.

De wikipedia leert me dat de naamloze zaterdag wel degelijk een naam heeft. Stille Zaterdag.

Op Witte Donderdag herdenken we het laatste avondmaal van Jezus Christus. Eigenlijk is het bijzonder dat we in onze huidige eettraditie daar niets van terug zien. Op Goede Vrijdag de kruisiging, eten we louter vis, op Stille Zaterdag, vandaar de naam, luiden er geen klokken en vasten we extra om ons voor te bereiden op… de paashaas!

Het is onduidelijk hoe de Paashaas zijn weg in het Christelijk feest gegraven heeft. Waren het de Katholieken die Pasen over een heidens voorjaarsfeest hebben geplaatst of waren het de Duitsers die met de kerstboom ook de Paashaas naar Nederland brachten? 

Hoe het ook zij, de Duitsers hebben gewonnen. Niet in de oorlog, wel met voetbal en zeker ten opzichte van de Katholieken. Want vraag een willekeurig kind (al dan niet gedoopt of ter communie gaand) wat Pasen betekent en het antwoord is steevast: eieren eten.

Eieren zijn het symbool van het voorjaar. Geven  nieuw leven aan al die diersoort die niet zogen, zorgen voor een jaarlijkse kievietsrun en vertolken in hun vorm licht in de duisternis. De gele zon verscholen achter witte eiwitwolken breekt open in een gebakken vorm, laat zich langzaam verwarmen wanneer het gepocheerd wordt en toont zich sterk want hard gekookt.

De Britten hebben dat gevoel van voorjaarszon als geen ander in hun taal weten te brengen. Spring ’s in the air, doet je een vreugdevol huppeltje in de lucht maken. Hun Paashaas heet geen Easter Hare, maar het veel zachtere, zonnigere Easter Bunny. De mooiste is wel het Engelse spiegelei. Eggs Sunny Side Up. Wie krijgt daar nou geen voorjaarskriebels van in de buik!

Fijne Paasdagen en eet lekker.