Leeghoofd

Leeg. Alles wat bestemd is om te delen begint leeg. Een leeg vel papier, een lege CD, een leeg doek. De leegte vraagt erom gevuld te worden. Met gedachten, noten, kleuren, vormen, woorden, geluiden, beelden. Die alleen kunnen voortkomen uit volle grond.

Vaak hoor je dat mensen hun hoofd even leeg moeten maken voordat ze iets kunnen bedenken of verzinnen. Een onzinnige uitdrukking, want uit een leeg hoofd ontstaat niets. Zin van onzin scheiden zou beter zijn, ordenen van gedachten nog beter, filteren van informatie, zo je wilt. Leeghoofden produceren niets. Omdat er niets in zit om te delen.

Mijn boekenkast bevat alleen nog boeken die er toe doen. Die bijdragen aan het creëren van een volle grond in mijn hoofd. Grond die in staat is iets voort te brengen. Alle andere boeken leen ik bij de bieb. Briljant woord overigens dat een hele berg aan levens en herinneringen met zich meesjouwt. Bieb. Niets bibliotheek. Bieb. In de Dikke van Dalen nooit opgenomen, toch bestaat het al generaties lang. 

Ik strijk met mijn vingers langs de kaften van mijn boeken. Paul van Tongeren, Over het verstrijken van de tijd. Tijd is een raar concept. 60 seconden is altijd 1 minuut, maar onze beleving ervan kan wezenlijk verschillen. Een fantastische vakantie van weken lijkt voorbij te vliegen, een pijnlijke val van een trap duurt seconden, maar voelt als een eeuwigheid. Jammer genoeg is het zelden andersom. Ik las het aan de rand van een zwembad, tijdens een vakantie waarin wij droomden van later en mijmerden over vroeger. En ik realiseerde me dat het ging om nu.

Sommige boeken lijken een voorspellende gave te hebben. En dan doel ik niet op The Secret of andere celestijnse beloften. Het zijn de boeken die je jong beïnvloeden, zonder dat je het door hebt. Kerewin van Keri Hulme. De oude uitgave verkrijgbaar bij de Slegte, in een nieuw jasje bij Selexyz. Tegenwoordig is dat dezelfde winkel. Sommige merken mengen niet. Ik las het als tiener en doorleefde 20 jaar later zelf de magie en stilte van het Nieuw Zeelandse continent. Hoewel ik het boek jaren niet had aangeraakt, zat het 4 weken lang in mijn hoofd.

Andere boeken zijn vooral om te leren. Ja, Het geheim van de schrijver van Renate Dorrestein hoort daar bij, maar ook Zaterdag van Ian McEwan, waarin alles in een dag gebeurt, Nietzsches tranen van Irvin D Yalom dat werkelijkheid en fictie vermengt en Remco Campert die een zo uitgemolken thema als Liefde in Parijs zo fris kan brengen. Het is als Milk&Fruit dat het oude concept melk doet verbleken.

Hoewel leegte tot niets leidt, streven we het collectief na. Omdat onze levens zo vol zijn. Het regent harder dan ik hebben kan (deze dagen wel passend), aldus Blof. Er zijn meer prikkels dan we aan kunnen in onze tijd. We raken eraan verslaafd en verlangen tegelijkertijd naar de afwezigheid er van.

Matjes, rituelen, winkelketens zijn er voor bedacht. En ontelbare boeken. Om de leegte te vinden. Ook mijn kast kent een aantal exemplaren. Zitten de praktijk van Zen, 365 dagen zen, Tai Chi. Allemaal staan ze vol. Vol met tips, richtlijnen, rituelen, oefeningen en mantra's. Knots vol met als doel leegte te prediken.

Ik zoek een uitgever. Bereid om de trend van onze tijd vorm te geven. Uit te geven.

Titel: Leeghoofd
Subtitel: Doorleef de leegte
Omslagfoto: een open gereten schedel
Inhoud: 50 pagina's onbeschreven, witte, lege vellen  

Dat wordt een bestseller.

Superheld

Wat wil je later worden? Kinderen halen tegenwoordig vaak hun schouders op, de piloot en brandweerman van vroeger zijn niet meer automatisch in beeld. Veel volwassenen zijn vergeten wat ze ooit geantwoord hebben. Toch is het relevant, ook voor nu. Om je talent te ontdekken, om erachter te komen wat je eigenlijk echt wilt in het leven. Behalve schrijver worden, een eigen blad maken en meer volstrekt onhaalbare dromen, vond ik kinderpsycholoog potentieel interessant. Waarschijnlijk deed toen ook al opgeld wat bij studenten gewoon is: zij die psychologie gaan studeren, zijn in de eerste plaats in hun eigen psyche geïnteresseerd. Maar dat terzijde.

Ik word later een superheld. Zo zei een kind laatst. Niet gewoon een held, een superheld. Das pas helder.

De aura die rond helden en superhelden hangt is er vooral een van faam. Wie kent Superman en Spiderman nou niet? Wie heeft nog nooit gehoord van Griekse helden als Achilles? In onze tijd waar het internet de wereld aan onze voeten legt, kennen we meer woorden dan waar we de betekenis van kunnen duiden. Zo ook het heldendom.

Want je bent alleen een held , en mag alleen voor held doorgaan, als je bereid bent tot zelfopoffering. Oef.  Dat zijn we toch echt vergeten. En laat dat nou zijn waar het echt om draait.

Kijk naar de held van Henk en Ingrid. Hij durfde alles te zeggen. In de Tweede Kamer, op Twitter en tegen elke journalist die het maar wilde horen. Onze Dikke van Dalen werd dikker en dikker door de woorden die hij introduceerde. Kopvoddentaks, bedrijfspoedel, Koerden-mepper. Heldhaftig schreeuwde hij in het rond. En in troebele tijden is de behoefte aan helden groot. Niet voor niets somt Wikipedia in het rijtje ‘helden van… ‘ alleen maar trubbelige landen als de Sovjet-Unie, Roemenië, Cuba, Bulgarije, Wit Rusland, Oekraïne en Korea op. Landen waar domweg gelukkig in de Dapperstraat niet echt een optie is.

Maar toen onze held zijn heldendom moest bewijzen, de moed en bereidheid tot zelfopoffering voor de grotere zaak moest tonen, toen ging het mis. Hij trok de stekker uit het Catshuis en liet Nederland ontgoocheld achter. Zijn achilleshiel heette verantwoordelijkheid nemen. Er zijn voor de grotere zaak.

Hoezo held? Antiheld is het officiële antoniem, maar in dit soort gevallen komen minder flatterende woorden op. Hou je duim en wijsvinger gestrekt voor je voorhoofd en we weten allemaal wat je bedoelt.

Zouden de helden van nu, vroeger ook al held hebben willen worden? De vraag is misschien niet eens relevant. Zonder het bewust te willen worden, zijn echte helden altijd helden geweest. Want heldengedrag zit in je genen. Moedig zijn, er voor de ander zijn, vanuit een zwakke positie toch blijven strijden voor het goede. Het zijn eigenschappen die juist in moeilijke tijden het kaf van het koren scheiden. Zij die durven te blijven staan, met gevaar voor eigen leven. Dank zij hen vieren wij 5 mei 67 jaar vrijheid.

Van ganser harte hoop ik dat het kind zijn droom waar maakt. En een superheld wordt. Want echte helden, onbekende helden, helden die hun woord houden, helden van alle dag, dat zijn de super helden waar we er niet genoeg van kunnen hebben!